Kolejne ważne decyzje TSUE dla polskich Frankowiczów! Poznaliśmy wyrok w sprawie C-139/22. Treść i argumentacja orzeczenia mogą przyczynić się do przyspieszenia procesów sądowych dla kredytobiorców frankowych. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał decyzję dotyczącą skutków wpisania nieuczciwego postanowienia umownego do rejestru klauzul abuzywnych prowadzonego przez UOKiK. TSUE potwierdził również słuszność usunięcia nieuczciwego warunku umownego z umowy kredytowej oraz określił zakres obowiązku informacyjnego, jaki spoczywa na banku wobec konsumentów.
21 września 2023 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej ogłosił decyzję w związku z postępowaniem prowadzonym przez Kancelarię należącą do Grupy Kapitałowej Votum. Zaczęło się od tego, że 25 lutego 2022 roku Sąd Rejonowy dla Warszawy – Śródmieścia zwrócił się do TSUE z pytaniem. Dotyczyło ono sprawy małżeństwa Frankowiczów, którzy zawarli kredyt CHF w 2009 r. w mBank S.A. Wyrok TSUE C-139/22 stanowi kolejny etap w serii decyzji dotyczących tzw. Frankowiczów.
Ogłoszone w czerwcu b.r. wyroki TSUE C-520/21 i C-287/22 skupiły się na kwestiach bezumownego korzystania z kapitału i możliwości zawieszenia płatności rat kredytowych w trakcie trwania procesu sądowego. Co ważne, prokonsumencka linia orzecznicza Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej kształtuje stanowisko sądów krajowych. Dzięki temu coraz więcej kredytobiorców CHF ma odwagę dochodzić swoich praw w sporach z bankami. Konflikty te dotyczą wadliwych umów kredytowych powiązanych z walutą franka szwajcarskiego. Z jakim dokładnie pytaniem Sąd Rejonowy Warszawa-Śródmieście zwrócił się do TSUE?
Sprawa TSUE C-139/22 – o co chodzi?
Pytanie do TSUE dotyczyło tego czy w sytuacji, gdy konkretne postanowienie umowne zostaje uznane za nieuczciwe i jest odnotowane w rejestrze klauzul niedozwolonych prowadzonym przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), powinien przeprowadzać dokładną ocenę jego uczciwości. Czy może jednak należałoby przyjąć, że zapis ten jest nieuczciwy i skoncentrować się wyłącznie na sprawdzeniu, czy konsument miał możliwość negocjacji treści umowy?
Sąd miał również wątpliwości co do zgodności przepisów dyrektywy z interpretacją przepisów krajowych, które stanowią, że nieuczciwe postanowienie umowne traci swoją nieuczciwość, jeśli kredytobiorca ma możliwość wyboru uczciwego warunku umownego do wykonania umowy kredytowej. To pytanie wynikało z treści samej umowy kredytowej, która zawierała dwa warunki określające sposób spłaty kredytu, z których jeden był uczciwy, a drugi nieuczciwy.
TSUE definiuje: kim jest konsument?
Jak wiemy, równie istotnym zagadnieniem, które zostało rozstrzygnięte przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), jest określenie zakresu definicji konsumenta z uwzględnieniem jego indywidualnych cech. Ta kwestia dotyczy zwłaszcza obowiązku informacyjnego, który spoczywa na banku. Sąd krajowy wyraził wątpliwości, czy bank musi spełnić taki sam zakres obowiązku informacyjnego wobec konsumenta, który posiada wykształcenie czy doświadczenie związane z pracą w bankowości, w sytuacji, gdy drugi z kredytobiorców nie ma takiej wiedzy.
TSUE znów chroni Frankowiczów
W orzeczeniu TSUE jednoznacznie wskazał, że celem dyrektywy 93/13 jest zapewnienie wysokiego poziomu ochrony konsumentów, którzy powinni być skutecznie zabezpieczeni w ramach krajowego porządku prawnego. W tym zakresie sąd krajowy może uznać nieuczciwość postanowienia umownego poprzez stwierdzenie, że treść kwestionowanego warunku odpowiada treści klauzuli wpisanej do rejestru klauzul abuzywnych. W ocenie ekspertów z Grupy Kapitałowej Votum takie rozstrzygnięcie z pewnością powinno wpłynąć na przyśpieszenie toczących się postępowań Frankowiczów. Wynika to z tego, że sądy nie będą musiały każdorazowo oceniać przesłanek abuzywności.
Sprawa C-139/22 – nieuczciwe warunki umowne
Ponadto Trybunał podkreślił, że celem dyrektywy nie jest umożliwienie konsumentom wyboru między uczciwymi a nieuczciwymi warunkami umownymi, ale raczej eliminacja nieuczciwych postanowień umownych z treści umów. W takim kontekście dopuszczenie alternatywnego sformułowania postanowień umownych całkowicie przeczyłoby długoterminowemu celowi dyrektywy. Kwestionowałoby również jej sankcyjnemu charakterowi wobec nieuczciwych przedsiębiorców. TSUE wskazał, że zgodnie z treścią art. 7 dyrektywy, nieuczciwy warunek powinno uważać się za nieobowiązujący. Następnie to krajowy sąd musi zbadać, czy umowę można kontynuować bez usuniętego postanowienia umownego, czy też nie. W przypadku braku takiej możliwości sąd stwierdzi nieważność umowy kredytowej.
TSUE C-139/22 obowiązek informacyjny banku
Warto nadmienić, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej ponownie wyraził swoje stanowisko w zakresie obowiązków informacyjnych nakładanych na banki wobec klientów przed zawarciem umowy. Co istotne, TSUE zdecydowanie podkreślił, że definicja konsumenta została jasno określona w treści dyrektywy, która nie uwzględnia indywidualnych cech konsumenta w zakresie wiedzy, doświadczenia zawodowego czy wykształcenia. Bez względu na indywidualną sytuację każdego kredytobiorcy, obowiązek dostarczenia informacji przez bank musi być identyczny dla każdego konsumenta. Dotyczy to zarówno treści przekazywanych informacji, jak i sposobu formułowania treści umowy, który powinien być prosty, jednoznaczny i zrozumiały.
Podsumowanie korzystny wyrok TSUE C-139/22
Co orzekł Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej 21.09.2023 r.?
- Nic nie stoi na przeszkodzie, aby uznać zapis umowy kredytowej za nieuczciwy, jeśli postanowienie umowne w niej zawarte jest uznane za nieuczciwe i zostało wpisane do rejestru klauzul niedozwolonych prowadzonym przez UOKiK. Dotyczy to także postanowień umownych o zbliżonej treści.
- Nieuczciwy warunek umowny nie traci swojego nieuczciwego charakteru, nawet jeśli konsument ma wybór, że będzie wykonywał umowę w oparciu o inny warunek, który jest uczciwy.
- Obowiązek informacyjny banku powinien być taki sam wobec wszystkich kredytobiorców, niezależnie od wykształcenia czy doświadczenia.
Coraz więcej Frankowiczów świadomie i z ogromnym prawdopodobieństwem sukcesu podejmuje się walki z bankami. Wpływają na to między innymi prokonsumenskie wyroki TSUE dla kredytobiorców frankowych. Jeśli Ty również chciałbyś uwolnić się od nieuczciwego kredytu CHF, skontaktuj się z nami. Pomagamy również osobom, które już spłaciły swoje kredyty indeksowane lub denominowane do waluty obcej.
