Kiedy dochodzi do wypadku lub kolizji powodujących odpowiedzialność cywilną po stronie posiadacza pojazdu mechanicznego, poszkodowani na skutek tego zdarzenia mogą dochodzić przysługujących im roszczeń od jego ubezpieczyciela. Ten ostatni po otrzymaniu zawiadomienia o zdarzeniu ma obowiązek podjąć postępowanie, mające na celu ustalenie stanu faktycznego, zasadności zgłoszonych roszczeń i wysokości świadczenia. Oprócz tego ubezpieczyciel powinien poinformować osobę występującą z roszczeniem, jakie dokumenty są potrzebne do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń lub wysokości świadczenia, jeżeli jest to niezbędne do dalszego prowadzenia postępowania.
Zgłoszenie roszczeń przez osobę poszkodowaną na skutek zdarzenia komunikacyjnego generuje zatem po stronie ubezpieczyciela obowiązek ustalenia okoliczności faktycznych zdarzenia i istnienia odpowiedzialności. W tym celu ubezpieczyciel może podjąć wszystkie prawem przewidziane działania, a zatem uzyskać oświadczenie ubezpieczonego i świadków zdarzenia, czy też powołać własnych rzeczoznawców. Ustawodawca wyposażył też zakłady ubezpieczeń w szczególne uprawnienia właściwe dla instytucji finansowych, które pozwalają chociażby na uzyskanie dokumentacji zgromadzonej na etapie postępowania przygotowawczego.
Zakład ubezpieczeń ma obowiązek dokonać wypłaty odszkodowania w terminie 30 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o zdarzeniu. Jeśli wyjaśnienie okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe w terminie 30-dniowym, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia,
w którym wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe przy zachowaniu należytej staranności. Nie może to jednak nastąpić później niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego. Co ważne, jeśli ubezpieczyciel nie ma możliwości całkowitego rozliczenia szkody w terminie 30-dniowym, musi zawiadomić na piśmie uprawnionego o przyczynach niemożności zaspokojenia jego roszczeń w całości lub
w części i o przypuszczalnym terminie zajęcia ostatecznego stanowiska, a także wypłacić bezsporną część odszkodowania.
Warto pamiętać, że nie każde postępowanie karne będzie uzasadniało wydłużenie czasu trwania postępowania likwidacyjnego. Jak wskazuje Sąd Najwyższy, obowiązek wypłaty odszkodowania nie może być utożsamiany z chwilą uprawomocnienia się wyroku karnego, zaś bierne oczekiwanie na zakończenie postępowania karnego może rodzić odpowiedzialność za zwłokę. Ubezpieczyciel dysponuje zapleczem organizacyjnym, a także uprawnieniami, które umożliwiają mu samodzielne ustalenie odpowiedzialności, bez potrzeby oczekiwania na dowody zgromadzone przez organy procesowe. Oczywiście, w przypadku szczególnie zawiłych spraw, w których mamy do czynienia z odpowiedzialnością na zasadzie winy, a organ procesowy i biegli powołani w toku postępowania mają wątpliwości co do ostatecznego rozstrzygnięcia, oczekiwanie na zakończenie postępowania karnego jest uzasadnione.
Pamiętajmy, że każdy przypadek jest inny i nie zawsze musimy oczekiwać na zakończenie postępowania karnego, żeby otrzymać należne świadczenia. Jeśli ubezpieczyciel bezpodstawnie przedłuża postępowanie likwidacyjne, a termin wypłaty odszkodowania się opóźnia, mamy możliwość żądania odsetek ustawowych.
