Z reguły w naszych artykułach radzimy, by po wypadku nie zwlekać ze zgłoszeniem roszczeń odszkodowawczych do ubezpieczyciela. Jednak nasze doświadczenie pokazuje, że wielu uprawnionych obawia się formalności związanych z likwidacją szkody, zwlekając ze zgłoszeniem roszczeń, a nawet w ogóle nie zdaje sobie sprawy, że mogą należeć im się świadczenia odszkodowawcze.
Tak było m.in. w przypadku Patryka, który o swoich prawach dowiedział się dopiero od przedstawicieli VOTUM (zobacz: 200 000 zł i renta dla przygniecionego przez ścięte drzewo).
Właśnie z tego względu tematyka przedawnienia roszczeń o odszkodowanie i zadośćuczynienie jest kwestią tak istotną przy dochodzeniu świadczeń odszkodowawczych. Przedawnienie może bowiem skutecznie zamknąć drogę do dochodzenia roszczeń z ubezpieczenia OC sprawcy zdarzenia.
Terminy przedawnienia roszczeń o naprawienie szkody
Ogólne terminy przedawnienia reguluje kodeks cywilny. Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi dziesięć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe (np. czynsz za najem lokalu) oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wynosi trzy lata. Wobec powyższego, musimy zawsze sprawdzić czy przepis szczególny nie stanowi o odmiennym terminie przedawnienia.
Dotyczy to między innymi roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym. Ulegają one przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.
Natomiast, gdy szkoda nastąpiła na skutek zbrodni lub występku, czyli przestępstwa, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dwudziestu od dnia popełnienia przestępstwa. W tym przypadku nie jest ważne to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.
Dwudziestoletni termin przedawnienia liczony jest od dnia popełnienia przestępstwa. I choć nowelizacja wydłużająca ten termin weszła w życie w roku 2007, to nowy przepis ma zastosowanie także do roszczeń dotyczących szkód powstałych przed tą datą. Jednak co bardzo ważne – tylko wtedy, jeśli w chwili wejścia w życie znowelizowanej ustawy, roszczenia nie były jeszcze przedawnione.
Przedawnienie roszczeń z umowy ubezpieczenia
Jeśli chodzi o przedawnienie roszczeń z umowy ubezpieczenia, to w tej kwestii kodeks cywilny przewiduje trzyletni termin przedawnienia. Jednak roszczenia o odszkodowanie lub zadośćuczynienie z OC sprawcy, przedawniają się z upływem terminu przewidzianego dla tego roszczenia w przepisach o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym, zatem odpowiednio stosujemy terminy przedawnienia przewidziane dla roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym.
Rozpoczęcie biegu przedawnienia i jego przerwanie
Bieg przedawnienia rozpoczyna się z momentem, kiedy szkoda nastąpi, czyli w przypadku szkody komunikacyjnej po prostu od dnia wypadku. Natomiast zostaje przerwany:
- poprzez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju;
- poprzez każdą czynność przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia, ustalenia, zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia, przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje;
- przez wszczęcie mediacji.
Ponadto, bieg przedawnienia roszczenia o świadczenie do ubezpieczyciela przerywa się także przez zgłoszenie ubezpieczycielowi tego roszczenia lub samego zdarzenia objętego ubezpieczeniem.
Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo. W przypadku roszczeń z umowy ubezpieczenia, bieg przedawnienia rozpoczyna się on na nowo od dnia, w którym zgłaszający roszczenie lub zdarzenie otrzymał na piśmie oświadczenie ubezpieczyciela o przyznaniu lub odmowie świadczenia.
Sprawdź również, czym jest zadośćuczynienie.
