Na terenach, gdzie prowadzona jest działalność wydobywcza, bardzo często pojawiają się wstrząsy, tąpnięcia, osiadanie gruntu oraz inne zjawiska geologiczne. Takie procesy mają istotny wpływ na powierzchnię ziemi i znajdujące się na niej zabudowania. Pęknięcia fundamentów, uszkodzenia dachów, zniekształcone ściany czy problemy z instalacjami to typowe przykłady konsekwencji, jakie powodują szkody górnicze. Każdy właściciel nieruchomości, którego dotknęły skutki eksploatacji kopalni, ma prawo ubiegać się o odszkodowanie za szkody górnicze. To roszczenie przysługuje niezależnie od tego, czy uszkodzenia są rozległe i kosztowne, czy też dotyczą jedynie elementów wykończeniowych.
Czym dokładnie są szkody górnicze?
Pojęcie szkód górniczych zostało wprost uregulowane w polskim prawie. Obejmuje ono zniszczenia lub obniżenie wartości nieruchomości powstałe w wyniku ruchu zakładu górniczego. W praktyce oznacza to, że nawet niewielkie deformacje gruntu, które wpływają na stabilność budynku, mogą być podstawą do zgłoszenia roszczenia. Do najczęściej spotykanych szkód należą pęknięcia ścian i stropów, uszkodzenia pokryć dachowych, rozszczelnienie instalacji wodociągowych i gazowych, a także zalania piwnic spowodowane zmianą poziomu wód gruntowych. W wielu przypadkach dochodzi także do zniszczenia upraw rolnych. Wszystkie te zdarzenia otwierają drogę do ubiegania się o odszkodowanie za szkody górnicze.
Kto ponosi odpowiedzialność za szkody górnicze?
Odpowiedzialność za szkody górnicze spoczywa na przedsiębiorcy prowadzącym ruch zakładu górniczego. To właśnie kopalnia odpowiada za skutki eksploatacji podziemnej, a właściciel nieruchomości może domagać się od niej naprawienia szkód. Jeżeli dana kopalnia została zlikwidowana, a nie ma jej następcy prawnego, odpowiedzialność przejmuje Skarb Państwa, działający przez organy nadzoru górniczego. Dzięki temu osoba poszkodowana nie pozostaje bez ochrony prawnej i może w dalszym ciągu dochodzić odszkodowania za szkody górnicze.
Jak wygląda procedura zgłoszenia szkody?
Pierwszym krokiem jest złożenie wniosku o odszkodowanie za szkody górnicze bezpośrednio w kopalni. Pismo powinno zawierać opis stanu nieruchomości, wskazanie rodzaju uszkodzeń, ich zakresu, a także przybliżonego czasu powstania. Do wniosku warto dołączyć dokumentację fotograficzną, kosztorysy sporządzone przez specjalistów oraz inne dowody potwierdzające rozmiar strat. Poszkodowany może zaznaczyć, czy oczekuje wypłaty świadczenia pieniężnego, czy też przywrócenia nieruchomości do stanu poprzedniego. To ważne, ponieważ kopalnia ma obowiązek rozpatrzenia wniosku i zaproponowania sposobu naprawienia szkody.
Negocjacje z kopalnią i etap ugodowy
Zgodnie z przepisami prawa geologicznego i górniczego, dochodzenie roszczeń na drodze sądowej jest możliwe dopiero po przeprowadzeniu postępowania ugodowego. Oznacza to, że zanim poszkodowany skieruje sprawę do sądu, musi podjąć próbę porozumienia się z kopalnią. Negocjacje mogą zakończyć się przyjęciem zaproponowanego sposobu naprawienia szkód lub uzgodnieniem wysokości świadczenia pieniężnego. Jeżeli jednak przedsiębiorca odmawia zawarcia ugody albo rozmowy nie przynoszą rezultatu w ciągu 30 dni, poszkodowany ma prawo złożyć pozew o odszkodowanie za szkody górnicze.
Postępowanie sądowe
W sądzie kluczowe znaczenie mają dowody zgromadzone na etapie przedsądowym. To one potwierdzają, że poszkodowany prawidłowo zgłosił roszczenie. Dodatkowo istotną rolę odgrywa opinia biegłego sądowego, który ocenia rozmiar szkód oraz określa koszty ich naprawy. Na podstawie dokumentacji i ekspertyzy sąd ustala wysokość należnego odszkodowania za szkody górnicze. Warto pamiętać, że rekompensata obejmuje zarówno wydatki poniesione już przez poszkodowanego, jak i koszty, które dopiero będą konieczne do przywrócenia nieruchomości do właściwego stanu.
Przedawnienie roszczeń
Roszczenia o odszkodowanie za szkody górnicze nie są nieograniczone w czasie. Zgodnie z kodeksem cywilnym przedawniają się one po 5 latach od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie. W przypadku starszych zdarzeń, sprzed 2012 roku, zastosowanie mogą mieć przepisy wcześniejszej ustawy przewidujące krótszy termin przedawnienia. To ważna informacja, ponieważ niejednokrotnie szkody pojawiają się stopniowo, a ich wykrycie następuje dopiero po kilku latach.
Dlaczego warto skorzystać z pomocy prawnika?
Samodzielne dochodzenie odszkodowania za szkody górnicze bywa trudne i czasochłonne. Poszkodowany musi zmierzyć się z formalnościami, procedurami ugodowymi oraz – w razie potrzeby – postępowaniem sądowym. Dlatego tak istotne jest wsparcie kancelarii prawnej, która oceni zasadność roszczenia, przygotuje wniosek, zgromadzi niezbędną dokumentację i będzie reprezentować klienta w negocjacjach lub przed sądem. Posiadamy doświadczenie w prowadzeniu spraw związanych ze szkodami górniczymi, oferując kompleksową pomoc osobom dotkniętym skutkami działalności kopalń.
Najczęściej zadawane pytania
Jak uzyskać odszkodowanie za szkody górnicze?
Aby uzyskać odszkodowanie za szkody górnicze, należy złożyć pisemny wniosek do kopalni odpowiedzialnej za działalność wydobywczą. W zgłoszeniu trzeba opisać rodzaj i zakres szkód, dołączyć zdjęcia oraz kosztorysy napraw. Jeśli kopalnia nie odpowie w ciągu 30 dni lub odmówi naprawienia szkody, sprawę można skierować do sądu.
Ile wynosi odszkodowanie za szkody górnicze?
Wysokość odszkodowania za szkody górnicze zależy od rodzaju i zakresu zniszczeń. Podstawą ustalenia kwoty są ceny obowiązujące w dniu określania odszkodowania. Sąd lub kopalnia może uwzględnić także koszty poniesione przez poszkodowanego na naprawę szkód.
Kiedy przedawnia się roszczenie o odszkodowanie za szkody górnicze?
Roszczenie o odszkodowanie za szkody górnicze przedawnia się po 5 latach od momentu, gdy właściciel nieruchomości dowiedział się o powstałych uszkodzeniach. W przypadku szkód sprzed 2012 roku stosuje się przepisy wcześniejszej ustawy, która przewidywała krótszy termin – 3 lata.
