Na terenach działalności kopalni górniczych dochodzi niekiedy do wstrząsów, tąpnięć oraz innych zjawisk, które mogą mieć negatywny wpływ na powierzchnię oraz budynki, które się na niej znajdują. Szkody górnicze to zniszczenia powstałe bezpośrednio właśnie na skutek działalności przedsiębiorstwa górniczego. Poszkodowany może wówczas walczyć o odszkodowanie za szkody górnicze od kopalni. Jak to zrobić?
Jakie szkody zaliczamy do szkód górniczych?
Aby móc mówić o odszkodowaniu, należy rozpoznać, które szkody uznaje się za szkody górnicze. Są to m.in.:
- deformacja lub zapadnięcie gruntu;
- zniszczenie plonów rolnych;
- pęknięcia fundamentów;
- deformacje konstrukcji budynku (np. osiadanie budynku);
- uszkodzenia stropów i dachów (np. odkształcenia pokrycia dachowego);
- zniszczenia instalacji (wodociągowej, kanalizacyjnej, elektrycznej lub grzewczej spowodowane deformacjami budynku);
- pęknięcia rur i przewodów;
- uszkodzenia elementów wykończeniowych (np. pęknięcia tynków).
Kto ponosi odpowiedzialność za powstałe szkody górnicze?
Według polskiego prawa odpowiedzialność za szkodę górniczą ponosi przedsiębiorca prowadzący ruch kopalni, w wyniku którego ta szkoda powstała. Zasada ta odnosi się również do innych podmiotów wykonujących działalność regulowaną ustawą Prawo geologiczne i górnicze.
W przypadku gdy nie ma przedsiębiorcy odpowiedzialnego za szkodę ani jego następcy prawnego, odpowiedzialność przejmuje Skarb Państwa, reprezentowany przez odpowiedni organ nadzoru górniczego. Będzie on odpowiedzialny za naprawienie szkody górniczej, co może oznaczać dodatkowe kroki administracyjne.
Odszkodowanie za szkody górnicze – zgłoszenie szkody
Szkody górnicze należy bezpośrednio zgłosić do kopalni odpowiedzialnej za działalność górniczą na danym terenie. Informacje kontaktowe można znaleźć m.in. na stronie internetowej przedsiębiorstwa. Poszkodowany powinien złożyć pisemny wniosek o odszkodowanie za szkody górnicze. Należy pamiętać, by zawrzeć w nim następujące informacje:
- data,
- dokładne określenie stanu nieruchomości,
- opis szkody,
- data powstania szkody,
- przybliżony koszt naprawy szkody (kosztorysy firm remontowo-budowlanych i wyceny specjalistów),
- zdjęcia dokumentujące szkodę,
- preferowany sposób naprawy szkody (świadczenie pieniężne lub przywrócenie stanu poprzedniego).
Wysokość odszkodowania za szkody górnicze
Zgodnie z kodeksem cywilnym, jeśli naprawienie szkody górniczej ma nastąpić poprzez odszkodowanie pieniężne, jego wysokość ustala się na podstawie cen obowiązujących w dniu, w którym określane jest odszkodowanie za szkody górnicze. W wyjątkowych przypadkach, gdy szczególne okoliczności tego wymagają, można jednak przyjąć ceny z innego momentu, które lepiej odzwierciedlają realia szkody. Dodatkowo zgodnie z art. 149 ustawy Prawo geologiczne i górnicze, jeśli poszkodowany poniósł koszty związane z naprawą szkody, te wydatki również zostaną uwzględnione przy ustalaniu wysokości odszkodowania za szkody górnicze.
Odszkodowanie za szkody górnicze – negocjacje z kopalnią
Wysokość odszkodowania za szkody górnicze zależy od rodzaju, wielkości, charakteru i zakresu szkód. Ważne jest również, aby szkody górnicze zostały prawidłowo zgłoszone na etapie przedsądowym, a później uwzględnione w postępowaniu sądowym.
Przed podjęciem kroków prawnych, poszkodowany musi przejść przez etap negocjacji. Zgodnie z art. 151 ustawy Prawo geologiczne i górnicze, dochodzenie roszczeń sądowych jest możliwe dopiero po wyczerpaniu postępowania ugodowego. Oznacza to, że jeśli przedsiębiorca odmówi zawarcia ugody lub jeśli minie 30 dni od zgłoszenia roszczenia przez poszkodowanego, można rozpocząć sprawę sądową. Wyjątkiem jest sytuacja, w której poszkodowany sam wyznaczy dłuższy termin na zawarcie ugody.
Odszkodowanie za szkody górnicze – postępowanie sądowe
W postępowaniu sądowym dotyczącym szkód górniczych sąd ustala wysokość odszkodowania należnego poszkodowanemu na podstawie zgromadzonych dowodów. Kluczowym elementem w tej ocenie to dokumenty potwierdzające prawidłowe zgłoszenie szkód na etapie przedsądowym oraz opinia biegłego sądowego. Dostarcza on ekspertyzę na temat zakresu i skutków szkód wynikłych z działań górniczych. Te elementy pozwalają sądowi na dokładne określenie wysokości odszkodowania za szkody górnicze, które należy się poszkodowanemu.
Kiedy przedawniają się szkody górnicze?
Roszczenia z tytułu powstania szkód górniczych przedawniają się z upływem:
- 5 lat od momentu dowiedzenia się o szkodzie;
- 3 lat od momentu dowiedzenia się o szkodzie w sytuacji, gdy szkoda powstała przed 1 stycznia 2012 r. – zastosowanie znajdą tu przepisy uchylonej już ustawy z dnia 4 lutego 1994 r.
Ważne jest podkreślenie różnicy między pojęciem powstania szkody górniczej a momentem dowiedzenia się o niej – mogą to być sytuacje odległe w czasie.
Podsumowanie
Negocjacje z przedsiębiorstwem górniczym mogą nie być wystarczające, co skutkuje koniecznością wszczęcia postępowania sądowego wobec zarządzającego kopalnią. W obu tych etapach ważne będzie wsparcie doświadczonego pełnomocnika. Kancelaria Żurawiecka, Krajewska i Wspólnicy należąca do Votum Group oferuje kompleksową pomoc w podjęciu odpowiednich kroków, aby skutecznie walczyć o odszkodowanie za szkody górnicze. Eksperci Kancelarii działają w Katowicach oraz na terenie Śląska. Jeśli zostałeś poszkodowany przez działalność kopalni, skontaktuj się z Kancelarią w celu analizy Twojej sytuacji.
