Stosowanie klauzul waloryzacyjnych czy indeksacyjnych było powszechną praktyką stosowaną przez banki w umowach kredytów hipotecznych. W oparciu o zastosowaną klauzulę następowało przeliczenie salda kredytu w dniu wypłaty na walutę franka szwajcarskiego oraz wzrost salda zadłużenia proporcjonalny do wzrostu kursu franka. Czy może być to podstawą do wytoczenia powództwa przeciwko bankowi?
Z czym wiąże się zastosowanie klauzuli waloryzacyjnej?
Mechanizm zastosowania klauzuli waloryzacyjnej w umowach kredytu hipotecznego indeksowanego do franka szwajcarskiego stosowany przez banki polegał na zastosowaniu dwóch różnych kursów waluty: niższego (kurs kupna waluty) do uruchomienia kredytu oraz wyższego (kurs sprzedaży) do rozliczenia rat kapitałowo-odsetkowych. Konstruując umowę kredytową bank przyznawał sobie prawo do jednostronnego regulowania wysokości rat kredytu waloryzowanego kursem danej waluty, poprzez uznaniowe ustalanie kursu kupna lub sprzedaży waluty.
Takie postępowanie banku jest niedozwolone, a zapisy znajdujące się w umowie mają charakter klauzuli abuzywnej i mogą stanowić o nieważności umowy. Zastosowanie klauzuli waloryzacyjnej w umowie kredytu hipotecznego w CHF sprawiało, że kwestia waloryzacji mogła być swobodnie regulowana przez bank. Taka sytuacja powodowała, że bank zawsze pozostawał w pozycji uprzywilejowanej w stosunku do kredytobiorcy, przez co dochodziło do marginalizacji praw klientów, zawierających umowy kredytowe we frankach szwajcarskich – tłumaczył portalowi BiznesTuba, Kacper Jankowski, Dyrektor Departamentu Spraw Bankowych w Votum S.A.
Zastosowanie klauzuli waloryzacyjnej w umowie kredytu hipotecznego sprawiało, że kwestia waloryzacji mogła być swobodnie regulowana przez bank. Taka sytuacja powodowała, że Bank zawsze pozostawał w pozycji uprzywilejowanej w stosunku do kredytobiorcy przez co dochodziło do marginalizacji praw klientów, zawierających umowy kredytowe we frankach szwajcarskich.
Czy kredytobiorca może skierować sprawę do sądu ze względu na klauzule waloryzacyjne?
Powszechnie uznaje się, iż klauzule waloryzacyjne naruszały zasadę swobody kontraktowania, tj. zasadę ekwiwalentności świadczeń stron, a przez to mogą zostać podważone w postępowaniu sądowym. Oznacza to, że jeżeli w umowie kredytowej zawarte zostały klauzule waloryzacyjne, kredytobiorca może wystąpić z pozwem o zapłatę określonej kwoty na skutek zastosowania tzw. postanowień niedozwolonych.
Podstawa prawna
Podstawą dochodzenia wskazanych roszczeń jest przede wszystkim art. 385¹ Kodeksu Cywilnego.
Zgodnie z powyższym przepisem klauzule niedozwolone (tzw. abuzywne) zastosowane w umowach kredytu powiązanego z kursem waluty obcej nie wiążą konsumenta, jeśli nie były z nim uzgodnione indywidualnie oraz są one sprzeczne z dobrymi obyczajami i w sposób rażący naruszają interes konsumenta, mówił Kacper Jankowski z Votum S.A.
Tłumaczy on dodatkowo, że we wspomnianej sytuacji kredytobiorca jako konsument nie otrzymał należytych informacji o oferowanym produkcie bankowym, zarówno przed podpisaniem umowy kredytowej, jak i w dniu jej zawarcia. – W przypadku kredytów frankowych banki zaniedbały obowiązki informacyjne, jakie ciążyły na profesjonalistach. Być może powodem takiego postępowania była chęć zysku. Oznacza to, że w praktyce w umowach kredytu hipotecznego zawieranych z bankami wysokość zobowiązań klienta była waloryzowana miernikiem wartości wyznaczanym swobodnie przez dany bank. Należy przez to rozumieć, że zarówno kwota kredytu, jak również wysokość rat spłaty kredytu oraz zadłużenia z tytułu niespłaconego kredytu nie zostały określona wprost w umowie, ani też nie została uzależniona od miernika obiektywnego – dodaje Jankowski.
Działania banków wobec kredytobiorców zaciągających kredyt w walucie obcej nie były zgodne z prawem, co potwierdzają prawomocne orzeczenia wielu sądów powszechnych, dlatego też zdecydowana większość osób posiadająca kredyt walutowy indeksowany lub waloryzowany do CHF decyduje się na wytoczenie powództwa przeciwko swojemu bankowi o zwrot nadpłaconych środków z tytułu spłaty rat kapitałowo-odsetkowych, ale również o zmniejszenie kolejnych rat na skutek zastosowania zasady nominalizmu bez zastosowania klauzuli waloryzacyjnej.
Sprawdź, jak możemy Ci pomóc !
Zachęcamy do zapoznania się z pełną treścią artykułu, jaki powstał przy współpracy z Votum S.A., dostępnego na stronie internetowej portalu BiznesTuba.
