Osobie poszkodowanej w wypadku może należeć się kilka różnych świadczeń, takich jak: zadośćuczynienie, renta, zwrot kosztów leczenia, rehabilitacji oraz opieki. Dotychczas zwłaszcza w tym ostatnim przypadku ubezpieczyciele konsekwentnie kwestionowali zasadność roszczenia jeśli opiekę nad poszkodowanym sprawowali jego najbliżsi. Jednak 22 lipca 2020 r. Sąd Najwyższy jednoznacznie wskazał, że ubezpieczyciel powinien wypłacić odszkodowanie z tytułu nieodpłatnej opieki osoby bliskiej nad poszkodowanym, np. w wypadku komunikacyjnym. Co to oznacza dla poszkodowanego? Jaką kwotę można otrzymać z tego tytułu?
Odszkodowanie za opiekę
Wiele osób poszkodowanych w wypadkach spotkało się z odmową pokrycia kosztów związanych ze sprawowaniem opieki nad nimi przez najbliższych. Ubezpieczyciele sprawcy konsekwentnie odmawiali wypłaty odszkodowania z OC sprawcy.
W argumentacji do takich decyzji wskazywano, że odszkodowanie obejmuje jedynie takie wydatki, które zostały realnie poniesione. Wskazywano także, że odmowa wypłaty wynika z braku dowodów wskazujących na poniesienie straty w majątku osób sprawujących opiekę – komentuje dla portalu Rzeczpospolita Justyna Halaś, Dyrektor Biura Polskiej Izby Doradców i Pośredników Odszkodowawczych.
Należy przy tym pamiętać, że koszty jakie ponosi rodzina poszkodowanego w związku z opieką mogą być różne – przede wszystkim zależą one od urazu. Widoczne jest to zwłaszcza w przypadku tych osób, u których na skutek wypadku doszło do poważnych urazów. Wówczas może się okazać, że ktoś z rodziny będzie musiał zrezygnować z pracy zawodowej, aby zająć się poszkodowanym. Dlatego opieka sprawowana przez członków rodzin może mieć wymiar ekonomiczny, który powinien zostać zrekompensowany przez ubezpieczyciela.
Każda taka czynności jest możliwa do oszacowania pod kątem ilości czasu jaki inny domownik poświęca na wsparcie poszkodowanego. Szacunki osób poszkodowanych, które występują z roszczeniem o zwrot kosztów opieki, są następnie weryfikowane przez lekarzy orzeczników, którzy skrupulatnie wyliczają ilość godzin opieki, jaką w danym przypadku uznają za niezbędną. Pomimo tego, że orzecznicy w swoich opiniach dokonywali tych wyliczeń, to poszkodowani spotykali się z odmowami ubezpieczycieli. Motywem takich rozstrzygnięć był brak dokumentu potwierdzającego rzeczywiście poniesiony koszt. Stanowisko takie było krzywdzące dla wielu poszkodowanych. Nie ma bowiem zwyczaju wystawiania rachunku dla żony czy brata, który poświęcał swój prywatny czas na udzielenie pomocy – mówi mecenas Agnieszka Ryznar, Prezes VOTUM Odszkodowania SA z GK VOTUM.
Postępowanie sądowe
Ze względu na stanowisko części ubezpieczycieli i związany z tym brak możliwości polubownego rozwiązania kwestii odszkodowania za opiekę wielu poszkodowanych decydowało się na skierowanie swojej sprawy do sądu. W większości przypadków sądy stawały po stronie poszkodowanych. Należy przy tym zauważyć, że w przypadku najciężej poszkodowanych, kiedy konieczna jest długotrwała opieka, w grę wchodzą znaczne środki.
W jednej ze spraw prowadzonych przez GK VOTUM poszkodowana w wypadku otrzymała 35 tys. zł tytułem zwrotu koszów opieki, w innej sytuacji poszkodowany dostał wyrokiem sądowym 25 tys zł, mimo że opieką zajmowali się jego rodzice.
Stanowisko Sądu Najwyższego
Sąd Najwyższy 22 lipca 2020 r. w sentencji uchwały III CZP 31/19 stwierdził, że „poszkodowany, który doznał uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, może domagać się na podstawie art. 444 § 1 kodeksu cywilnego odszkodowania z tytułu kosztów opieki sprawowanej nad nim nieodpłatnie przez osoby bliskie” co rozwiewa wszystkie wcześniejsze wątpliwości.
Dla osób poszkodowanych w wypadkach i ich rodzin oznacza to, że powinni otrzymać środki umożliwiające zapewnienie właściwej opieki i choć nadal można korzystać w tym zakresie z osób trzecich to teraz również członkowie rodziny mogą liczyć na rekompensatę. W ocenie ekspertów stanowisko Sądu Najwyższego powinno także realnie wpłynąć na działania ubezpieczycieli w przyszłości.
Po otrzymaniu wytycznych płynących z uzasadnienia tej uchwały, zakłady ubezpieczeń, które do tej pory stosowały odmienne procedury, powinny je zmodyfikować, a także wznowić postępowania likwidacyjne, w których odmówiono zapłaty roszczeń.
Zachęcamy do zapoznania się z pełną treścią artykułu.
