Osoba poszkodowana w wypadku może otrzymać kilka różnych świadczeń. Należą do nich renta, a także zadośćuczynienie i odszkodowanie. Te dwa ostatnie często stosowane są zamiennie, jednak nie są to pojęcia tożsame. Czym różni się odszkodowanie od zadośćuczynienia?
Zadośćuczynienie a odszkodowanie – różnice
Główną cechą odróżniającą zadośćuczynienie od odszkodowania jest cel jaki ma mieć dane świadczenie. Zadośćuczynienie ma na celu zrekompensowanie szkody niemajątkowej, natomiast odszkodowanie dotyczy szkody majątkowej.
Zdefiniowanie tej drugiej nie generuje większych trudności. Jest nią każdy uszczerbek w stanie posiadania, może to być np. uszkodzenie samochodu w kolizji drogowej. Wycena szkody w tym przypadku również jest stosunkowo prosta – poszkodowany powinien przedstawić dokumenty potwierdzające wysokość doznanej szkody. Może to być m.in. rachunek za naprawę samochody w warsztacie. Natomiast ofiara wypadku może żądać zwrotu kosztów leczenia, rehabilitacji, dojazdów do placówek medycznych, zakupów sprzętu medycznego, np. wózka inwalidzkiego czy przystosowania mieszkania do swoich nowych potrzeb.
Natomiast szkoda niemajątkowa, czyli krzywda nie jest już tak łatwa do zdefiniowana. Jest to bowiem zarówno cierpienie fizyczne, jak i cierpienie psychiczne, np. wynikające np. z traumy po wypadku lub ze straty bliskiej osoby. Zadośćuczynienie stanowi niejako pieniężne wyrównanie krzywdy. Z tego rodzaju świadczeniem możemy mieć do czynienia jedynie w przypadku szkody na osobie.
Jak ustalić wysokość zadośćuczynienia?
W związku z tym, iż zadośćuczynienie ma stanowić swoistą rekompensatę szkody niemajątkowej ustalenie jego wysokości jest niezwykle trudne i wymaga uwzględnienia wielu czynników, do których można zaliczyć m. in.
- nasilenie cierpień fizycznych,
- długotrwałość choroby,
- rozmiar kalectwa,
- trwałość następstw zdarzenia,
- oraz konsekwencje uszczerbku na zdrowiu w życiu osobistym i społecznym poszkodowanego.
Oszacować wartość bólu po utracie sprawności, traumatycznym wypadku czy stracie bliskiej osoby jest znacznie trudniej. Dlatego w tego typu sprawach często powołuje się dowody z opinii biegłych psychologów i psychiatrów, którzy ocenią wpływ zdarzenia na stan psychiczny poszkodowanego. Wysokość zadośćuczynienia odpowiadająca doznanej krzywdzie powinna być dla niego odczuwalna i przynosić mu równowagę emocjonalną, naruszoną przez doznane cierpienia psychiczne.
Odszkodowania i zadośćuczynienie za jedną szkodę?
Może się zdarzyć, że to samo zdarzenie powoduje szkodę majątkową, za którą można domagać się odszkodowania, ale i niemajątkową, czyli krzywdę, za którą można domagać się zadośćuczynienia.
Przykład może stanowić sytuacja, gdy w wypadku samochodowym poszkodowany dozna obrażeń ciała, wskutek których:
- będzie na jakiś czas pozbawiony samodzielności (nie może pracować, musi korzystać z pomocy innych osób – szkoda majątkowa),
- a do tego zostanie oszpecony (złe samopoczucie, spadek samooceny – szkoda niemajątkowa).
W takiej sytuacji będzie mógł się domagać obu form rekompensaty.
Innym przykładem może być sytuacja, gdy w wypadku stracimy najbliższą nam osobę. Przede wszystkim powoduje to poczucie krzywdy, ale może również doprowadzić do pogorszenia sytuacji majątkowej bliskich jeśli zmarły był głównym żywicielem rodziny. W takiej sytuacji obok zadośćuczynienia po śmierci osoby najbliższej, można wystąpić z roszczeniem o stosowne odszkodowanie za pogorszenie sytuacji życiowej.
Zadośćuczynienie po śmierci osoby najbliższej
W przypadku zadośćuczynienia po śmierci osoby najbliższej powinna to być kwota odpowiednia do doznanej krzywdy. Należy mieć przy tym na względzie m. in.
- stopień pokrewieństwa ze zmarłym,
- stopień łączących ich uczuć,
- cierpienie psychiczne,
- poczucie krzywdy, osamotnienia i bezsilności wobec trudności życiowych,
- a także pozbawienie pomocy i opieki osoby bliskiej czy skutki śmierci osoby bliskiej dla poszkodowanego, jakie ujawnić mogą się w przyszłości.
Jak obliczyć wysokość odszkodowania?
Wysokość odszkodowania nie może być wyższa od doznanej szkody. Oblicza się ją łatwiej niż przy zadośćuczynieniu, ponieważ jego wartość jest bardziej mierzalna. Na udowodnienie podniesionych strat przedstawiać należy rachunki i faktury, które będą stanowić potwierdzenie poniesionych wydatków związanych z leczeniem czy rehabilitacją. Pomocna może okazać się również opinia biegłego lekarza, który potwierdzi zasadność przedstawionych kosztów i ich związek z wypadkiem.
Zadośćuczynienie i odszkodowanie łączy to, że mają na celu naprawienie skutków jakiegoś zdarzenia, które doprowadziło do szkody – odpowiednio – niemajątkowej czyli krzywdy, lub majątkowej. Dopiero staranne ustalenie naruszonego dobra pozwoli ustalić, który rodzaj rekompensaty będzie mógł być zastosowany. Dlatego warto skorzystać z pomocy ekspertów, którzy zadbają o to, aby wypłacono nam wszystkie należne nam świadczenia.
