Proces likwidacji szkód w przypadku dobrowolnego ubezpieczenia mienia zaczyna się już na etapie zawarcia umowy z zakładem ubezpieczeń. Przed dokonaniem wyboru ubezpieczenia należy przeanalizować treść postanowień dodatkowych, zwanych ogólnymi warunkami ubezpieczenia.
Mogą one znacznie zawęzić zakres ochrony ubezpieczeniowej, wprowadzając bardzo szeroki katalog wyłączeń i ograniczeń odpowiedzialności ubezpieczyciela.
Proces dokumentowania szkody majątkowej
Początkową datą rozpatrywania roszczeń jest dzień zgłoszenia szkody. Ogólne warunki ubezpieczenia zawierają niekiedy wymóg powiadomienia zakładu ubezpieczeń o zajściu wypadku ubezpieczeniowego w określonym terminie. Zazwyczaj jest to od trzech do siedmiu dni – dokładny termin zależy od ubezpieczyciela i stosowanych przez niego ogólnych warunków ubezpieczania.
Po zgłoszeniu szkody ubezpieczyciel rozpoczyna procedurę likwidacyjną, czyli podejmuje wszystkie czynności, które są niezbędne do rozpatrywania zasadności roszczenia. W trakcie likwidacji szkody podmiot odpowiedzialny występuje do osoby ubezpieczonej o przedstawienie dokumentów uzasadniających powstanie szkody oraz jej wysokość. W związku z tym można przedłożyć do zakładu ubezpieczeń dokumentację zdjęciową, rachunki, faktury (jeśli takie posiadamy), a także dokonać spisu inwentarza szkody.
Do oceny rozmiarów szkody niezbędne jest również przeprowadzenie oględzin uszkodzonego lub zniszczonego mienia. Ubezpieczony jest wówczas zobowiązany do udostępnienia na przykład pomieszczeń nieruchomości, w których doszło do szkody, aby rzeczoznawcy mogli dokonać oceny jego stanu technicznego oraz zakresu uszkodzeń.
Jeśli chodzi o ustalenie wysokości odszkodowania, wiele zależy od wariantu ubezpieczenia, który wybraliśmy. Co do zasady stosuje się tutaj podział na ubezpieczenie mienia w wartości rzeczywistej i w wartości odtworzeniowej, czyli nowej. Przy ocenianiu wartości rzeczywistej ubezpieczyciele stosują ustalony na podstawie oględzin lub w oparciu o wiek nieruchomości procentowy stopień zużycia technicznego, o który pomniejszają wysokość ustalonego odszkodowania.
Natomiast przy ubezpieczeniu w wariancie wartości odtworzeniowej, odszkodowanie stanowi rzeczywisty, realny koszt związany z doprowadzeniem rzeczy uszkodzonej do stanu sprzed szkody bez ustalania stopnia zużycia technicznego.
Kosztorys a dokumentowanie szkody majątkowej
Przy ustalaniu wysokości odszkodowania większość ubezpieczycieli stosuje rozliczenie kosztorysowe na podstawie programów eksperckich takich jak Sekocenbud czy Norma. Przy analizowaniu wyceny należy zwrócić uwagę na wysokość stawek stosowanych za jedną roboczogodzinę (rbg) oraz cen materiału i sprzętu oraz porównać je z tymi, które funkcjonują na lokalnym rynku usług budowlanych.
Kosztorys jest symulacją przewidywanych kosztów przeprowadzenia remontu, jednak ujęte w nim wartości końcowe nie powinny odbiegać od ceny za daną usługę funkcjonującą na lokalnym rynku usług remontowych.
Sprawdź, jakie wysokie powinno być Twoje odszkodowanie
Niezadowalający rezultat sporządzonej przez ubezpieczyciela wyceny nie musi oznaczać, że poszkodowany nie ma wpływu na zmianę wartości końcowych wyceny. Jeżeli zauważy uchybienia, powinien niezwłocznie wystąpić do ubezpieczyciela z żądaniem ponownego przeliczenia szkody.
Wątpliwości związane z kosztorysowym ustaleniem wysokości odszkodowania można łatwo zweryfikować, gdy ubezpieczony przeprowadzi naprawę i przedstawi rachunki i faktury, dokumentujące koszty, które poniósł w związku z usuwaniem usterki.
Agnieszka Bonarska-Walczak, Starszy Doradca Odszkodowawczy
